Maak gebruik van het veulentasje om jonge veulens veilig, prettig en eenvoudig te verplaatsen
In dit artikel willen wij, de dierenartsen van Paardenpraktijk Utrecht het leiden van een veulen met een “veulentasje” onder de aandacht brengen. Met het gebruik van het veulentasje kunt u op een veilige en verantwoorde manier jonge veulens snel leren op een ontspannen wijze de merrie en begeleider te volgen. Een mooie manier om deze nog vaak onstuimige en kwetsbare dieren voor te bereiden op het lopen aan een halster en vertrouwd te maken met het contact met mensen.
Het is altijd een uitdaging om heel jonge veulens veilig te verplaatsen, in de wei te zetten of te laden in trailer of vrachtwagen. Ze zijn nog erg kwetsbaar, zeker de hals en nek, reageren averechts op trekkracht aan een halster en de vluchtreactie is ook al sterk. Erg vervelend is dat ze hun grenzen en de gevaren van de omgeving nog niet kennen. In het prille begin volgen de pasgeboren veulens de merries ook nog niet allemaal. Een jong veulen dat nog weinig buitenlicht of zon gezien heeft zal verblind worden als het ineens in de volle zon terecht komt, ze zien de moeder niet meer en lopen vaak de verkeerde kant uit.
In de natuur en als de merrie vrij kan bewegen in de wei bijvoorbeeld zal zijzelf steeds het jonge veulen volgen en hem/haar met haar lichaam onmiddellijk de juiste richting in sturen/duwen. De merrie beschermt het veulen zo tegen invloeden van buitenaf en leert het veulen de gevaren te vermijden door de moeder te volgen. Als wij willen bepalen waar merrie en veulen naartoe gaan moeten wij zelf maatregelen nemen om het veulen tegen zichzelf en zijn omgeving te beschermen.
Het leiden van merrie met een jong veulen
Zonder een extra begeleider krijg je een pasgeboren veulen vaak de stal niet uit, of lopen ze ineens weg en belanden ze in de sloot, aan de andere kant van, of ín een omheining, tussen gereedschappen of kruiwagens of komen ze gevaarlijk dicht bij een ander paard. Tegelijkertijd heb je de kans dat de merrie in paniek raakt en misschien niet meer te houden is. Om ongelukken te voorkomen én om het veulen te leren dat het prettig is met een persoon mee te lopen moeten we extra maatregelen nemen.
Momenteel is het gebruikelijk dat jonge veulens om ze de juiste kant op te krijgen, geheel omvat worden door een persoon terwijl een ander de merrie leidt. Daarbij gaat dan een arm voorlangs de hals en de andere achter de billen van het veulen. Deze methode is niet erg gezond voor de rug van de begeleider omdat die continu gebukt moet staan en lopen. Anderen gebruiken een touw achter de billen en sturen het hoofd met een halster. Hierbij kan de begeleider al wat meer rechtop staan en kan de begeleider flexibeler reageren op de bewegingen van het veulen.
Ook heel gebruikelijk is het om het jonge veulen direct alleen aan een halstertje te leiden. Een erg groot probleem hierbij is dat veulens van nature ingaat tegen de trekkracht/druk op het hoofd en achterover slaat. Al veel veulens zijn op deze manier ernstig verwond, daarom willen wij graag een veel veiligere manier van leiden promoten. Met gebruik van het zogenaamde “veulentasje” kunnen we het veulen veilig leiden en wennen aan het lopen aan een halster op een, ook nog ergonomisch verantwoorde manier.
Het gebruik van het veulentasje
De methode met het veulentasje is gebaseerd op het feit dat het veulen heel snel kán leren dat het vermijden van “druk” mogelijk en prettig is. Het veulen wordt aan alle kanten begrensd door een lang, dik en zacht touw zonder gespen of ringen dat in een acht-vorm losjes om de romp gelegd wordt. Het touw ligt als hij/zij hij goed meeloopt heel los om de romp heen.
De kruising van het touw voor het veulentasje moet op de schoft liggen en alle delen van het touw worden bij de kruising met een hand ontspannen vastgehouden door een begeleider. Steeds moet de begeleider er naar streven weinig of geen spanning (“druk” voor het veulen) op het touw te houden. Alléén als het veulen de verkeerde kant op loopt mag de druk naar die zijde verhoogd worden.
Om het veulen en jezelf de eerste beginselen aan te leren is het handig het leerproces in de box met een korte sessie te beginnen; breng het touw aan en probeer een paar stapjes naar voren, naar achter, naar links en naar rechts te bewegen. In het eerste begin zal het veulen nog niet snappen dat het zelf de druk kan vermijden en blijft waarschijnlijk doordrukken. Gebruik dan even de andere arm om het veulen rustig terug te plaatsen in de juiste positie.
Bedenk dat deze leermethode gebaseerd is op het gevoel en de kunst van de begeleider om eventuele noodzakelijke druk zo kort mogelijk te laten bestaan. Personen die hierin getraind zijn en/of een natuurlijke aanleg voor hebben zullen met deze methode heel gemakkelijk en ontspannen met alle jonge veulens kunnen lopen.
Als het veulen eenmaal geleerd heeft ontspannen mee te lopen is het ook mogelijk om merrie en veulen door één persoon veilig en prettig te leiden. Als het veulen goed geleid kan worden met het veulentasje kan ook het halstertje toegevoegd worden. De druk op het halstertouw kan dan ook langzaam (en alleen indien nodig) gebruikt worden. Op deze manier kan het veulen wennen aan beperkte druk/trekkracht aan het hoofd. Na een paar weken kan het veulentasje geheel vervangen worden door het halster.
Het veulentasje is bij uitstek geschikt voor jonge veulens van grote pony’s en paarden. Hoe zwaarder en sterker het veulen wordt, hoe moeilijk wordt het om eventuele uitspattingen de baas te zijn. Deze methode is dan ook niet echt geschikt om grote, oude veulens te leren bij de begeleider te blijven lopen. Voor het leiden van veulens van minipony’s of oudere veulens is het minder geschikt omdat het dan lastig is de hand bij de schoft te houden (of het moet een heel kleine begeleider zijn 😉
